Statuti i ri i Partisë Socialiste u ka dhënë fund debateve se kur kryetari i saj jep dorëheqjen. Statuti i miratuar dy vjet më parë, por i shpërndarë ditën e shtunë në mbledhjen e Asamblesë Kombëtare, pas plotësimit dhe me rregulloret e brendshme të funksionimit të partisë, nuk lë më asnjë hapësirë interpretimi për humbjen e zgjedhjeve nga Partia Socialiste dhe fatit të kryetarit të saj.
Në pikën 3 të nenit 40 të Statutit, jepen kushtet kur ndërpritet mandati katërvjeçar i kryetarit të partisë. “Mandati i kryetarit të partisë është 4 vjet. Mandati i tij ndërpritet para kohe kur: a. Jep dorëheqjen; b. Partia humbet vendin e parë në zgjedhjet e përgjithshme; c. Humbet në mocionin e mosbesimit të zhvilluar për të, me kërkesën e 1/3 së anëtarëve të partisë”, thuhet në pikën 3 të nenit 40 të Statutit.
Ndryshe nga formulimet e mëparshme dhe për t’u dhënë fund dhe interpretimeve të ndryshme, statuti i ri përcakton se mandati i kryetarit ndërpritet automatikisht edhe nëse ai nuk jep dorëheqjen, kur partia ka humbur vendin e parë në zgjedhje. “Në rastin e germës “b”, kryetari i partisë është i detyruar të japë dorëheqjen, në rast se kjo nuk ndodh, ndërprerja e mandatit ndodh automatikisht dhe Asambleja Kombëtare fillon procedurat e zgjedhjes së Kryetarit të ri të partisë jo më vonë se një muaj nga ndërprerja e mandatit të kryetarit.
Në rast të pikave “b” e “c”, ish-kryetari i partisë nuk ka të drejtë të rikandidojë për një mandat të ri. Kur vendi i kryetarit të partisë mbetet vakant, brenda 30 ditëve thirret Kongresi i Jashtëzakonshëm i partisë”, thuhet në Statutin e ri të partisë socialiste.
KRYEMINISTRI
Rinovimi i mandatit të kryetarit të partisë u bë temë e debatit të brendshëm në Partinë Socialiste pas zgjedhjeve të 2013 kur ajo rezultoi fituese e tyre. Statuti i ri u ka dhënë përgjigje edhe rasteve kur kryetarit të partisë i ka mbaruar mandati, por njëkohësisht, ai ka fituar dhe zgjedhjet parlamentare duke u mandatuar si Kryeministër.
“Kur partia është në qeveri dhe kryetari i saj zgjidhet Kryeministër, mandati i kryetarit konsiderohet i rinovuar automatikisht. Zgjedhjet për Kryetarin e partisë do të zhvillohen vetëm nëse kërkohet nga të paktën 10% e delegatëve dhe kërkesa merr mbështetjen e shumicës së delegatëve të kongresit, në votimin që zhvillohet në Kongresin vjetor të partisë”, thuhet në pikën 5 të nenit 40 të statutit të ri.
Gjithashtu, statuti përcakton dhe përmbushjen e vakancës që krijon dorëheqja e kryetarit të PS kur ai jep dorëheqjen. “Kur krijohet vakanca në funksionin e kryetarit të partisë, kompetencat e tij përkohësisht ushtrohen nga Sekretari i Përgjithshëm deri në zgjedhjen e kryetarit të ri.
Në çdo rast, zgjedhja e kryetarit të ri bëhet jo më vonë se dy muaj nga vakanca e krijuar. Asambleja Kombëtare i shpall zgjedhjet e reja jo më vonë se tre muaj para përfundimit të mandatit të kryetarit në detyrë”, thuhet në pikën 6 të nenit 40 të statutit, që bën fjalë për zgjedhjen e kryetarit të partisë.
NENI 40
Zgjedhja e Kryetarit të partisë
1. Kryetari i partisë zgjidhet nga anëtarësia e partisë sipas parimit një anëtar, një votë. Zgjedhja e kryetarit të partisë bëhet me votim individual, të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë.
2. Kandidatët për kryetar të partisë duhet të kenë të paktën një mandat si anëtar të Asamblesë Kombëtare ose të jenë mbi pesë vjet anëtar të partisë. Prezantimi i kandidaturës së kryetarit të partisë duhet të ketë mbështetjen e 10% të delegatëve të kongresit ose 5% të anëtarësisë së partisë. Asnjë prej tyre nuk duhet të ketë mbështetjen e më shumë se 20% të delegatëve.
3. Mandati i kryetarit të partisë është 4 vjet. Mandati i tij ndërpritet para kohe kur:
a. Jep dorëheqjen
b. Partia humbet vendin e parë në zgjedhjet e përgjithshme c. Humbet në nocionin e mosbesimit të zhvilluar për të, me kërkesën e 1/3 së anëtarëve të partisë.
Në rastin e germës “b”, kryetari i partisë është i detyruar të japë dorëheqjen. Në rast se kjo nuk ndodh, ndërprerja e mandatit ndodh automatikisht dhe Asambleja Kombëtare fillon procedurat e zgjedhjes së Kryetarit të ri të partisë, jo më vonë se një muaj nga ndërprerja e mandatit të kryetarit.
Në rast të pikave “b” e “c”, ish-kryetari i partisë nuk ka të drejtë të rikandidojë për një mandat të ri. Kur vendi i kryetarit të partisë mbetet vakant, brenda 30 ditëve thirret Kongresi i Jashtëzakonshëm i partisë.
4. Kryetari i partisë në kongresin elektoral para zgjedhjeve të përgjithshme përcaktohet si kandidati zyrtar i partisë për detyrën e Kryeministrit të vendit.
Në rastin kur kryetari i partisë tërhiqet vullnetarisht nga kandidimi për Kryeministër ose nga funksioni i Kryeministrit, Asambleja Kombëtare miraton në këtë detyrë një përfaqë- sues tjetër, që plotëson kriteret përkatëse.
5. Kur partia është në qeveri dhe kryetari i saj zgjidhet Kryeministër, mandati i kryetarit konsiderohet i rinovuar automatikisht. Zgjedhjet për kryetarin e partisë do të zhvillohen vetëm nëse kërkohet nga të paktën 10% e delegatëve dhe kërkesa merr mbështetjen e shumicës së delegatëve të kongresit në votimin që zhvillohet në Kongresin vjetor të partisë.
6. Kur krijohet vakanca në funksionin e kryetarit të partisë, kompetencat e tij përkohësisht ushtrohen nga Sekretari i Përgjithshëm, deri në zgjedhjen e kryetarit të ri. Në çdo rast, zgjedhja e kryetarit të ri bëhet jo më vonë se dy muaj nga vakanca e krijuar. Asambleja Kombëtare i shpall zgjedhjet e reja jo më vonë se tre muaj para përfundimit të mandatit të kryetarit në detyrë.